اين بنا در روستاي بوزان جي در سه كيلومتري خاور اصفهان واقع بوده كه در گذشته ويران شده و تنها بخشي از كتيبه‌هاي گچ بري محراب آن به موزه ملي ايران منتقل شده است. حاشيه بيرون محراب به خط كوفي گلدار شامل آيه 18 سوره آل عمران است.

اين بنا تا اواخر قرن سيزدهم هجري در منتهي‌اليه شمالي محله جوباره در خارج شهر ـ كه اكنون جزو شهر شده ـ و كنار باغ قوشخانه واقع بوده كه اكنون از آن تنها تك مناري زيبا و باشكوه برجاي مانده است. از اين مسجد در منابع تاريخي با عنوان مسجد باباسوخته، مسجد عمر و مسجد سلطان ابوسعيد بهادرخان ياد كرده‌اند.

در روستاي اشكرند، در جنوب خاوري اصفهان، چهار مسجد قديمي و ويرانه وجود دارد كه اطلاعي از نام و هويت تاريخي آن ها در دست نيست.

براساس بررسي ‌هاي ماكسيم سيرو، معماري اين مساجد، معرف دوره‌هاي مختلف ساختماني از قرون اوليه اسلامي به بعد است.

سر در مسجد جامع جورجيد به مسجد كافي الكفاه (صاحب اسماعيل بن عباد از وزراي مشهور پادشاهان ديلمي در قرن چهارم هجري قمري) تعلق دارد كه در مرداد ماه 1335 از لا به لاي ديواره‌هاي گلي خارج و تعمير شده است.

اين سر در از نظر تاريخي و مذهبي ارزش فوق‌العاده‌اي دارد زيرا تنها اثر موجود از دوره‌اي است كه اصفهان پايتخت پادشاهان آل بويه بوده است.

اين سر در كه در قسمت شمال باختري مسجد حكيم واقع شده از نمونه‌هاي بسيار قديمي و عالي هنر آجركاري و گچ بري در اصفهان به شمار مي ‌رود.

در نزديكي باغ حاجي (باغ همايون امروز) كوچه‌اي به نام باغ حاجي وجود دارد كه مسجد كوچكي از دوره صفويه در آن واقع شده است.

كتيبه سر در اين مسجد حاكي از آن است كه مسجد به وسيله شخصي به نام خواجه روح الله در دوره پادشاهي شاه عباس اول ساخته شده است.

از تزيينات كاشي كاري اين مسجد غير از سر در آن چيز قابل ملاحظه‌اي باقي نمانده و كتيبه آن به خط ثلث سفيد معرق بر زمينه كاشي لاجوردي مورخ به سال 1033 هجري است.

اين بنا در روستاي گار در 22 كيلومتري خاور اصفهان و ساحل جنوبي زاينده رود واقع شده و امروز تنها مناره و بقاياي بخشي از ديوارهاي گنبدخانه مسجد برجاي مانده است.

با توجه به مناره و كتيبه سلجوقي آن و همچنين بقاياي كتيبه و تزييناتي از دوره ايلخاني مي ‌توان گفت كه اصل مسجد مربوط به دوره سلجوقي است كه در دوره ايلخاني بازسازي شده و محراب و تزييناتي بدان الحاق شده است.

بناي اصلي مسجد به روزگار آباداني، شبستان مربع گنبدداري به ابعاد 12/8×12/8 متر بوده كه در جوانب آن، بناهاي ديگري وجود داشته و كل بناهاي مسجد، درون حصاري خشتي محصور مي ‌شده است. بناي گنبددار با آجركاري، گچ بري، طاق نماها، محراب و كتيبه‌هايي مزين مي ‌شده كه از همگي آن ها تنها بقاياي اندكي برجاي مانده است. بر ديوار شمالي اتاق، لوحه‌هايي گچ بري برجاي مانده است.

محراب مسجد در ضلع جنوبي داراي گچ بري‌ها و كتيبه‌هاي قرآني به خط ثلث و كوفي است كه بخش عمده آن از بين رفته است. مناره سلجوقي در 50 متري بناي مزبور قرار دارد.

مسجد ايلچي درمحله احمد آباد اصفهان واقع شده است. كتيبه تاريخي سر در مسجد حاكي از آن است كه اين مسجد دردوره سلطنت شاه سليمان صفوي به وسيله (صاحب سلطان بيگم) دختر حكيم نظام الدين محمد ملقب به حكيم الملك ايلچي و توسط (خواجه سعادت) نامي از خواجگان او به اتمام رسيده است.

كتيبه سر در اين مسجد در سال 1097 نوشته شده است. در بالاي سكوها و در داخل مقرنس‌هاي سر در مسجد ايلچي خطوط بنايي بسياري نقش بسته است.

اين مسجد در دهكده اشترگان لنجان، 38 كيلومتري اصفهان واقع شده است. سر در مسجد آن 13 متر ارتفاع دارد و با كاشي ‌هاي سبك اوايل قرن هشتم هجري قمري و تزيينات گچ بري به شيوه همان دوره آراسته شده است.

مناره‌هاي اين مسجد مانند منار جنبان متحرك است و تاريخ ساختمان آن نيز در كتيبه كاشي كاري سر در اصلي و هم چنين در انتهاي كتيبه داخل گنبد، سال 715 هجري قمري ثبت شده است.

مسجد جامع اصفهان در حقيقت، مجموعه‌اي از ساختمان‌ها و آثار هنري دوره‌هاي بعد از اسلام تاريخ ايران است كه يادگارهايي از پادشاهان، وزيران، اميران،‌ بزرگان و بانوان خير ايراني بعد از اسلام را در بر دارد و بخشي از تحولات معماري دوره‌هاي اسلامي تاريخ ايران را در مدت هزار سال نشان مي ‌دهد. اين بنا كه به مسجد جامع عتيق و مسجد جمعه نيز شهرت دارد، در بخش قديمي اصفهان، ضلع باختري خيابان هاتف و انتهاي بازار بزرگ واقع شده و يكي از برجسته ‌ترين آثار معماري ايران و جهان است و از آن جا كه بخش‌هاي مختلف آن در دوران‌هاي مختلف تاريخي ساخته و پرداخته شده‌اند، مجموعه حاضر چون موزه عظيمي، معرف روند تحول و تكامل معماري ايران در دوره اسلامي است.

مسجد شيخ لطف الله اصفهان يكي از زيباترين و اعجاب انگيز ترين بناهاي اصفهان است. اين اثر فوق العاده يكي از زيباترين آثار تاريخي اصفهان است كه هر تماشا كننده‌اي را خيره مي ‌كند و نسبت به هنرمنداني كه در انجام آن دخيل بوده‌اند به اظهار تحسين و اعجاب وا مي ‌دارد، مسجد شيخ لطف الله است كه در ضلع خاوري ميدان نقش جهان مقابل عمارت عالي قاپو واقع شده و به واسطه كاشي كاري‌هاي معرق داخل و خارج گنبد و كتيبه‌هاي عالي كه مقداري از آن‌ها به خط عليرضاي تبريزي عباسي است از زيبايي و ظرافت كم نظيري برخوردار است. اين مسجد از شاهكارهاي معماري و كاشي كاري ايران در نيمه اول قرن يازدهم هجري بوده و به فرمان شاه عباس اول ساختمان آن شروع شده است.

سر در زيباي آن در سال 1012 هجري به پايان رسيده است. سال اتمام ساختمان و تزيينات كاشي كاري آن به موجب كتيبه‌اي كه به خط ثلث با كاشي سفيد معرق بر زمينه لاجوردي نوشته شده، سال 1028 هجري قمري است.

اين مسجد كه در عرف تلفظ (سرش بادران) خوانده مي شود در روستايي در 29 كيلومتري جنوب خاوري اصفهان و ساحل شمالي زاينده رود واقع شده است.

اين اسم در اصل (سروش آذران) بوده و محل يكي از آتشكده‌هاي معروف اصفهان است. به غير از مسجد سرو شفادران كه به فتواي كتيبه آن در دوره شاه طهماسب اول در سال 976 هجري بنا شده است آثار قابل ملاحظه‌اي ندارد.

كتيبه سر در مسجد كه قسمتي از كاشي ‌هاي انتهاي آن از بين رفته، به خط ثلث با كاشي لاجوردي بر زمينه آجري آن نوشته شده است.